مسکن یکی از اقلام اساسی سبد خانوار است که هرچقدر قیمت آن بالا رود، خانوار امکان حذف کردن آن را ندارد و در نهایت می‌توان به خانه‌های کوچک‌تر و در مناطق ارزان‌تر نقل مکان کند. از این جهت، بررسی داده‌های مربوط به مسکن اهمیت ویژه‌ای در اقتصاد ایران دارد.

به بیان دقیق‌تر، «سهم مسکن از کل هزینه سالانه خانوار شهری» در تهران بیش از 50 درصد است که نسبت به سایر استان‌ها بالاتر است. استان البرز و فارس نیز به ترتیب رتبه دوم و سوم را در این رده‌بندی کسب کرده‌اند و خانوارهای ساکن در مناطق شهری این استان‌ها به طور تقریبی 41 درصد از هزینه سالانه خود را در سال گذشته به هزینه‌های مسکن اختصاص داده‌اند.

این در حالی است که میانگین کل کشور 38.1 درصد است و 27 استان سهمی کمتر از میانگین کشوری را رقم زده‌اند. در سوی دیگر این طیف، استان بوشهر قرار گرفته که خانوارهای ساکن در مناطق شهری آن حدود 20 درصد از هزینه سالانه خود را صرف مسکن کرده‌اند.

داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهد که به طور متوسط، یک خانوار ایرانی ساکن در مناطق شهری طی سال 1401 حدودا 38 درصد از کل هزینه‌های خود را به مسکن اختصاص داده است. این نرخ، میانگین کل کشور از سهم مسکن از کل هزینه‌های سالانه یک خانوار شهری است. اگر به هر استان به طور مجزا نگاه کنیم نتایج متفاوتی حاصل می‌شود.

برای مثال، از میان 31 استان کشور، تهران نخستین رتبه‌ها را در این شاخص به نام خود ثبت کرده است. به بیان دقیق‌تر، در طول سال گذشته هر خانوار ساکن در مناطق شهری تهران به طور متوسط 50.8 درصد از هزینه‌ سالانه خود را به مسکن اختصاص داده است. یعنی تمام نیازهای مصرفی این خانوار تنها 50 درصد از کل هزینه را تشکیل داده و نیم دیگر هزینه‌ها مستقیما برای مسکن صرف شده است.

دومین رتبه در این بررسی به استان البرز اختصاص یافته که در آن سهم مسکن از کل هزینه سالانه یک خانوار شهری ساکن البرز 41.9 درصد شناسایی شده است. این نسبت به در فارس به عنوان سومین استان نیز 41.6 درصد بوده و در گیلان به 39 درصد رسیده است. این چهار استان، تنها استان‌هایی بودند که در آن مسکن بیش از 38 درصد (که همان میانگین کل کشور است) هزینه خانوار را به خود مشغول کرده است.

​

در سوی دیگر این طیف‌، استان بوشهر قرار گرفته است. طبق آمارهای بدست آمده در سال گذشته یک خانوار بوشهری ساکن در مناطق شهری به طور متوسط 21.1 درصد از هزینه سالانه خود را به مسکن اختصاص داده که کمترین سهم در میان کل استان‌های کشور است.

به عبارت دیگر، اگر کل هزینه‌های این خانواده را به 100 قسمت تقسیم کنیم، 21 قسمت برای مسکن کنار گذاشته شده و با 79 قسمت دیگر سایر هزینه‌های این خانوار اعم از خوراک و پوشاک تامین شده است. این در حالی است که مطابق آن چه گفته شد، در شهری مثل تهران 50 قسمت از این هزینه برای مسکن و 50 درصد دیگر برای سایر هزینه‌ها کنار گذاشته می‌شود.

سایر استان‌ها در رده میانی قرار گرفته‌اند و مسکن بین 38 تا 25 درصد از هزینه سالانه آن‌ها را به خود اختصاص داده‌اند.