آنی بادالیان، سخنگوی وزارت امور خارجه ارمنستان، در پاسخ به اظهارات ایخان حاجی‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری آذربایجان، که ایروان را به نقض آتش‌بس و عدم انجام تعهداتش متهم کرده بود، موضع این کشور را تشریح کرد.

بادالیان: دولت جمهوری ارمنستان در بالاترین سطح اعلام کرده است که هیچ هدف یا نیازی به تشدید تنش‌ها ندارد و همچنان بر اساس اصول برنامه صلح عمل می‌کند. نیروهای مسلح ارمنستان نیز تابع دولت هستند و بر اساس همین منطق عمل می‌کنند. همچنین وزارت دفاع ارمنستان اعلام کرده است که در صورت ارائه مدارک مستند از سوی وزارت دفاع جمهوری آذربایجان، آماده بررسی موارد نقض آتش‌بس است. باید تاکید کنم که تاکنون جمهوری آذربایجان هیچ اطلاعات مستندی درباره نقض آتش‌بس از سوی ارمنستان به ما ارائه نکرده است. همچنین، جمهوری آذربایجان به پیشنهاد ۲۲ ژوئن ۲۰۲۴ ارمنستان برای ایجاد یک سازوکار مشترک جهت بررسی موارد نقض آتش‌بس یا گزارش‌های مربوطه پاسخی نداده است.

وزارت دفاع جمهوری آذربایجان اعلام کرد که نیروهای مسلح ارمنستان امروز (سه‌شنبه) حوالی ساعت ۹ صبح به وقت محلی از مواضع خود در منطقه «ایستیسو» در شهر «باسارکچر» به سمت مواضع ارتش جمهوری آذربایجان تیراندازی کردند.

بادالیان: ارمنستان و جمهوری آذربایجان به طور رسمی اعلام کرده‌اند که پیش‌نویس توافقنامه «صلح و برقراری روابط بین دولت‌ها» نهایی شده و مذاکرات مربوط به آن به پایان رسیده است. با توجه به توافق صورت‌گرفته، امضای این سند امری منطقی است و جمهوری ارمنستان پیشنهاد آغاز مذاکرات برای تعیین زمان و مکان امضای آن را مطرح کرده است. واضح است که این فرآیند نه دشوار است و نه غیرقابل اجرا.

بادالیان: جمهوری ارمنستان در بالاترین سطح اعلام کرده است که آماده بررسی انحلال گروه مینسک است. ارمنستان صرفاً می‌خواهد اطمینان حاصل کند که این به معنای پایان واقعی و حقوقی درگیری‌ها باشد، نه انتقال آن به قلمرو جمهوری ارمنستان تحت عنوان «آذربایجان غربی».

در مورد قانون اساسی ارمنستان، حکم ۲۶ سپتامبر ۲۰۲۴ دادگاه قانون اساسی ارمنستان به وضوح نشان داد که قانون اساسی ارمنستان هیچ ادعای ارضی علیه هیچ کشوری ندارد. برعکس، جمهوری ارمنستان معتقد است که قانون اساسی جمهوری آذربایجان حاوی ادعاهای ارضی علیه ارمنستان است. اما ما همچنین معتقدیم که متن نهایی توافقنامه صلح این موضوع را حل می‌کند. چرا؟ زیرا متن نهایی تاکید می‌کند که ارمنستان و جمهوری آذربایجان تمامیت ارضی یکدیگر را در چارچوب مرزهای جمهوری‌های اتحاد جماهیر شوروی سابق به رسمیت می‌شناسند، هیچ ادعای ارضی علیه یکدیگر ندارند و متعهد می‌شوند که در آینده نیز چنین ادعاهایی مطرح نکنند. علاوه بر این، متن توافقنامه تاکید می‌کند که طرفین نمی‌توانند به قوانین داخلی خود برای عدم اجرای مفاد توافقنامه استناد کنند. به عنوان یادآوری، ماده ۵ قانون اساسی ارمنستان تصریح می‌کند که «در صورت بروز تعارض بین هنجارهای معاهدات بین‌المللی مصوب جمهوری ارمنستان و قوانین، هنجارهای معاهدات بین‌المللی اعمال می‌شوند»، یعنی قانون اساسی ارمنستان نمی‌تواند مانعی برای امضای توافقنامه صلح باشد. برعکس، امضای توافقنامه صلح حتی موثرترین راه برای رفع نگرانی‌های مربوط به قانون اساسی است.

بادالیان: ارمنستان در موضوع بازگشایی ارتباطات اقتصادی و حمل‌ونقل منطقه‌ای تعهدات یکجانبه ندارد. دستورکار جداگانه اتصال حمل‌ونقل بین مناطق غربی جمهوری آذربایجان و نخجوان بخشی از دستورکار بزرگ‌تری برای بازگشایی ارتباطات حمل‌ونقل و اقتصادی منطقه‌ای است که شامل بازگشایی مسیرهای جمهوری ارمنستان نیز می‌شود. ثانیاً، ارمنستان در مرحله اول پیشنهاد کرده است که حمل‌ونقل ریلی کالا بین زنگلان، مِغری، اوردوباد و یراش راه‌اندازی شود. این کوتاه‌ترین مسیر ریلی بین زنگلان و اوردوباد است. در مورد جاده‌ها، ما جاده‌ها و مکان‌نگاری خاص خود را داریم و متهم کردن ما به کوهستانی بودن کشور، حداقل بی‌اساس است.

بادالیان: سناریوی استفاده از نیرو؟ برای حل چه مسئله‌ای؟ کدام موضوع در دستورکار جمهوری ارمنستان می‌تواند به معنای استفاده از نیرو باشد؟ تنها موضوع بیش از ۲۰۰ کیلومتر مربع از قلمرو اشغالی جمهوری ارمنستان می‌توانست چنین تفسیری را ایجاد کند، اما جمهوری ارمنستان به وضوح موضع خود را در این باره اعلام کرده است که این موضوع را از طریق نیرو حل نمی‌کند، زیرا فرآیند تحدید حدود و اکنون نیز متن نهایی توافقنامه صلح، تمام امکان‌ها را برای حل مسالمت‌آمیز این موضوع فراهم کرده است. ارمنستان تنها می‌تواند برای یک سناریوی نیرو آماده شود، یعنی مقاومت در برابر یک تجاوز احتمالی، که حق قانونی هر کشوری است، و هر گام ارمنستان در مناطق مرزی صرفاً در چارچوب منطق دفاعی قرار می‌گیرد.

یادآوری می‌کنم که ارمنستان در سال ۲۰۲۱ پیشنهاد عقب‌نشینی متقابل نیروها از مناطق مرزی را ارائه کرد که جمهوری آذربایجان آن را رد کرد. در این زمینه، نظامی‌سازی منطقه می‌تواند نگران‌کننده باشد، و ارمنستان به جمهوری آذربایجان پیشنهاد کرده است که یک سازوکار دوجانبه برای کنترل تسلیحات متقابل ایجاد کند، اما تاکنون جمهوری آذربایجان پاسخ مثبتی نداده است. جمهوری ارمنستان به نظامی‌سازی نمی‌پردازد، بلکه استراتژی تحول ارتش را دنبال می‌کند که یک سند عمومی است. من یک بار دیگر تعهد جمهوری ارمنستان به برنامه صلح را تکرار می‌کنم و از جمهوری آذربایجان می‌خواهم که مشاوراتی درباره تاریخ و مکان امضای متن نهایی توافقنامه صلح و روابط بین دولت‌ها را آغاز کند.