آخرین اخبار و جدید ترین خبر های دنیا در کم خبر
صبح نو/متن پیش رو در صبح نو منتشر شده و انتشار آن به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
درز فایل صوتی محرمانه وزیر امور خارجه عواقب منفی زیادی برای کشورمان در حوزه داخلی و خارجی داشت. در این بین، استعفای رییس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری که نقشی پر رنگ در جهت گیری‌های سیاسی و راهبردی دولت اعتدال داشت، تحلیل‌های زیادی را به‌دنبال آورد.وقتی صوت مصاحبه جنجالی محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان با سعید لیلاز، اقتصاددان عضو حزب کارگزاران سازندگی منتشر شد، اصلا دور از انتظار نبود که واکنش‌ها و اظهارنظرهای زیادی از پی آن آید. این پیامدها ابعاد مختلف داخلی و خارجی داشت. در بعد خارجی، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه گفته‌های ظریف را «اظهارات نسنجیده» خواند، جمهوری‌خواهان در آمریکا به‌دلیل ارتباط جان کری با ظریف و ارائه اطلاعات درباره فعالیت‌های رژیم صهیونیستی علیه ایران خواستار استعفای کری از دولت بایدن شدند و رسانه‌های ضدانقلاب نیز از گفته‌های ظریف، مدعی شکاف در حاکمیت شدند. در بعد داخل هم این صوت حواشی زیادی ایجاد کرد. منتقدان با نقد رفتار غیرحرفه‌ای ظریف در بیان اطلاعات محرمانه و موضع‌گیری علیه سیاست‌های کلان نظام در حوزه منطقه‌ای، خواستار توضیحات شفاف شخص وزیر خارجه و بالاتر از آن، رییس‌جمهوری درباره محتوای ضد امنیتی این مصاحبه شدند. با این حال دولتی‌ها بدون پرداختن به محتوا و درون‌مایه اصلی صوت منتشره، صرفا مدعی سرقت صوت با هدف اختلال در مسیر مذاکرات وین شدند.
برای نمونه حسن روحانی، رییس‌جمهوری در این باره تصریح کرد: «فایل صوتی را درست در مقطعی که وین در حال به نتیجه رسیدن است منتشر کردند تا وحدت داخلی را برهم بزنند». رییس‌جمهوری با بیان اینکه این فایل[صوتی] قرار بوده محرمانه باشد، تاکید کرد که «وزارت اطلاعات باید بفهمد چگونه این فایل سرقت شده است». پیش از روحانی علی ربیعی، سخنگوی دولت نیز با بیان اینکه فایل صوتی سرقت شده است، گفت: «این ربایش اسناد توطئه‌ای علیه دولت، نظام، انسجام داخلی، نهادهای کارآمد و سرافراز ما در میدان‌ها و همچنین توطئه‌ای علیه منافع ملی ماست».علاوه بر ممنوع‌الخروجی20نفر از عوامل مرتبط با مصاحبه با ظریف که برخی شنیده‌ها از حضور نام سعید لیلاز، فعال اصلاح‌طلب و علیرضا معزی، معاون ارتباطات و اطلاع‌رسانی دفتر رییس‌جمهوری در این سیاهه بیست نفره حکایت دارند، استعفا/برکناری حسام‌الدین آشنا از ریاست مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری و جایگزینی علی ربیعی به جای او، اتفاق مهم دیگری بود که پس از افشای صوت مصاحبه وزیر امور خارجه رخ داد. آشنا که مسوول پروژه تاریخ شفاهی دولت -که مصاحبه ظریف نیز در قالب همین پروژه انجام شده بود- پس از این استعفا/برکناری در توییتی با تکرار گزاره بقیه مقامات دولت یعنی «سرقت فایل صوتی»، درباره پروژه تاریخ شفاهی دولت با عنوان «آن سوی دولت»، نوشت: «برخی راه‌زنان حرفه‌ای با شبیخونی سیاسی، تلاش دارند تا ضرورت این اقدام تاریخی زیر سؤال برود و با سرقت و انتشار نابهنگام فایلی صوتی، موجب شده‌اند تا یک برنامه‌سازی آموزنده، روشمند و غیرمحرمانه، مورد سوء‌استفاده سیاسی و رسانه‌ای قرار گیرد و در قامت یک معضل سیاسی و امنیتی جلوه‌کند». نکته جالب توجه درباره این توییت آن است که آشنا پروژه دولت را «غیرمحرمانه» خواند؛ این درحالی است که روحانی، رییس‌جمهوری فایل صوتی درزیافته را محرمانه عنوان کرده بود.آشنا به عملیات روانی؛ دست راست آقای رییس‌جمهور حجت‌الاسلام حسام‌الدین آشنا، معاون وزیر اطلاعات در دولت اصلاحات(دری نجف‌آبادی وزیر وقت اطلاعات در خاطرات خود، از این معاونت با عنوان صندوق‌خانه یا محرم‌خانه یاد کرده است)، از چهره‌های پر نفوذ در دولت تدبیر و امید به شمار می‌آید. او در سال‌های92 و 96 در هسته مرکزی تصمیم‌گیری ستادهای انتخاباتی روحانی حضور داشت؛ بسیاری بر این باورند که انتخاب رنگ بنفش و نماد «کلید» در کمپین‌های انتخاباتی روحانی، ایده و طرح آشنا بوده است. آشنا که از نزدیک‌ترین افراد به رییس‌جمهوری است؛ سابقه‌ای طولانی از حضور در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی دارد؛ به‌گونه‌ای که همگان او را معمولا به اظهارات بحث‌برانگیز و هدف قرار دادن منتقدان دولت از طریق توییتر، می‌شناسند. نکته حائز اهمیت اما رزومه علمی آشناست که در آن به عناوینی چون «جامعه‌شناسی ارتباطات، افکار عمومی، مدیریت فرهنگی و امنیت ملی، عملیات روانی در عرصه بین‌المللی و ارتباطات برای تأثیر‌گذاری بر رفتار» بر می‌خوریم. اساسا شاید به‌خاطر وجود این تخصص‌هاست که حسن روحانی، آشنا را نزدیک‌ترین چهره به خود کرده تا در برخورد با منتقدان، از دانش اطلاعاتی و امنیتی جناب مشاور حسن روحانی استفاده را ببرد. با‌توجه به تقرب ویژه آشنا به شخص رییس‌جمهوری، بسیاری استعفای او از ریاست مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری را حربه‌ای برای کاهش فشارها برای منحرف‌ساختن مطالبه پاسخگویی صریح و شفاف دولت درباره فایل صوتی ارزیابی می‌کنند. به بیان دیگر حسن روحانی با تظاهر به قربانی کردن یار نزدیک و وفادار خود، تلاش دارد آتش خشم افکار عمومی جامعه و نخبگان نسبت به گاف امنیتی دولتش را تخفیف و تقلیل دهد. برکناری آشنا از ریاست مرکز تحقیقات ریاست جمهوری، در حالی صورت می‌گیرد که به نظر می‌رسد دولت تلاش دارد با برجسته‌سازی «سرقت»، محتواهای بیان شده و تلاش‌ها برای پیگیری یک راهبرد انتخاباتی را به حاشیه رانده و ماجرای انتشار فایل را صرفا کلیدواژه «سرقت» مختومه کند. بسیاری بر این باورند که صوت منتشرشده ظریف، نه سرقت بلکه اقدامی تعمدی برای ایجاد یک دوقطبی نیرومند انتخاباتی بوده است؛ دو قطبی‌ای که هدف عمده آن، افزایش دادن توجه‌ها به ظریف و تبدیل او یا گزینه اجماعی مورد حمایت ظریف در رقابت‌های انتخاباتی به فردی علیه ساختار و معترض به رویه‌های جاری حکمرانی است؛ چه آنکه در بیانیه اینستاگرامی ظریف پس از بازگشتش از مأموریت عراق و عمان، هیچ نشانی از عذرخواهی نبود. ظریف در این پست با صحه ضمنی بر ادعاهایش درباره فعالیت‌های منطقه‌ای نظام و با متهم کردن منتقدان به ایجاد دو قطبی میان آنچه او «دیپلماسی و میدان» نام برده بود، تصریح کرد: «بیان نظر کارشناسی، عافیت‌طلبی، مماشات و خودسانسوری را همواره خیانت دانسته‌ام».
